Servet-i Fünun neslinin, sanat, edebiyat ve tercüme hakkindaki görüslerinin anlatildigi Mai ve Siyah romaninda aslinda hayal ile gercek arasindaki catisma ön plandadir. Mirat-i Sun gazetesinin kurulusunun 10. yili icin Tepebasinda verilen yemege gazetenin yazar ve yöneticileri katilir ve o gece baran-i elmas altinda mai bir gece yasanir. Hüseyin Nazmi ile cok iyi arkadas olan Ahmet Cemil, onun siirlerinin yeni bir siir akimina öncülük ettigini ileri sürer. Eski siir taraftari Raci ise siirdeki bu yenilikleri kabul etmez ve acimasizca elestirir.
Ahmet Cemilin, taninan bir sair olma, bir matbaa satin alma, Lamia ile evlenme gibi hayalleri bulunmaktadir. Ahmet Cemilin hayallerine kavusup kavusmadiginin cevaplarinin verildigi, Halit Ziya Usakligilin bir üslup ustasi oldugunu ortaya koydugu Mai ve Siyah Servet-i Fünun sairleri ile eski edebiyat taraftarlarinin arasindaki cekismeyi de ele alan modern tarzda yazilan romanlardan biri olmasi sebebiyle okuyucunun ilgisini cekmeyi hak etmektedir.
